Streszczenie: Na strzelnicy policyjnej przeprowadzono rejestrację procesu wystrzelenia z pistoletu maszynowego Skorpion wz. 61 kal.7.65 mm ogniem seryjnym dwóch pocisków. Do badań empirycznych użyto amunicji 7.65 x 17 mm SR Browning. Strzały oddane zostały przez policjanta ze służb specjalnych. Ich rejestrację przeprowadzono przy wykorzystaniu szybkiej kamery cyfrowej Phantom v.9.1 wraz z niezbędnym oprzyrządowaniem. Przy wykorzystaniu specjalistycznego programu TEMA służącego do analizy zarejestrowanego obrazu, określono początkowe kinematyczne parametry lotu każdego z pocisków. Wykorzystując twierdzenie o zmianie pędu i krętu opracowano model teoretyczny lotu pocisku oraz program symulacyjny w systemie Scilab. Zweryfikowano wyniki lotu na podstawie danych z badań empirycznych, co pozwoliło na walidację opracowanego modelu. Dysponując wiarygodnym modelem lotu pocisku, przeprowadzono analizę skuteczności strzelania wykonanego przez policjanta ze służb specjalnych do celu znajdującego się w odległości 30 m. W artykule przedstawiony jest proces zdeterminowany wystrzeliwania ogniem seryjnym dwóch pocisków. Stanowi on reprezentatywny przykład wielokrotnego procesu wystrzeliwania. Docelowym zadaniem podjętych rozważań jest opracowanie wytycznych zmierzających do takiego kształtowania właściwości dynamicznych pistoletów automatycznych, aby zmniejszyć rozrzut wystrzeliwanych ogniem seryjnym pocisków.
Abstract: The process of burst-firing two projectiles from a Skorpion vz. 61 7.65 mm calibre machine pistol was recorded during a test at a firing range operated by the Polish Police. This experimental test involved Browning 7.65 x 17 mm SR ammunition rounds. The shots were fired by a Police Special Forces operative. The shots were recorded with a Phantom v.9.1 slow-motion video camera, complete with the essential accessories. TEMA, a software suite dedicated to video recording analyses, was used to determine the initial kinematic parameters of flight for each of the two projectiles. By applying the theorem of momentum and spin change, a theoretical projectile flight model was developed with a respective simulation runtime in SciLab. The projectile flight results were verified with the experimental test results to validate the developed model. Having delivered a reliable projectile flight model, an analysis was carried out to study the effectiveness of the shots fired by the Police Special Forces operative towards a target 30 metres away. This paper presents a determined process of burst firing of two projectiles. It is also a representative example of repetitive shooting. The ultimate task of this research is to develop guidelines for the design of machine pistol dynamic properties that reduce the scatter of projectiles shot in series.
B I B L I O G R A F I A[1] Białczak Bogusław.1988. Podstawy budowy broni lufowej. Course Book No. 155, Kielce.
[2] Ewertowski Janusz. 2007. „Analiza siły oddziaływania broni ramiennej na strzelca w czasie strzału”. Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej LVI (1) : 207-221.
[3] Suchocki Cyprian, Janusz Ewertowski. 2015. „Modeling and numerical simulation of semi-automatic pistol Dynamics”. Journal of Theoretical and Applied Mechanics 53 (1) : 81-91.
[4] Ejsmont Jerzy A. 2012. Celność broni strzeleckiej. Praktyczny poradnik. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
[5] Dziopa Zbigniew, Krzysztof Zdeb. 2016. „Model teoretyczny układu człowiek-broń”. Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej LVII (2) : 53-64.
[6] Gacek Józef . 1997 & 1998. Balistyka zewnętrzna, Część I Modelowanie zjawisk balistyki zewnętrznej i dynamiki lotu, Część II Analiza dynamicznych właściwości obiektów w locie. Warszawa: Wydawnictwo WAT.
[7] Szapiro J. 1956 . Balistyka zewnętrzna. Warszawa: Wydawnictwo MON.
[8] Boiffier Jean-Luc. 1998. The dynamics of flight – the equations. John Wiley & Sons, Chichester-New York-Weinheim-Brisbane-Singapore-Toronto.
[9] Niczyporuk Jan, Stefan Wiśniewski. 1985. Balistyka zewnętrzna, Część I Podstawy formułowania opisu matematycznego ruchu pocisków. Warszawa: Wydawnictwo WAT.
[10] Sibilski Krzysztof. 2004. Modelowanie i symulacja dynamiki ruchu obiektów latających. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MH.
[11] Dubiel Stanisław. 1984, 1985. Dynamika lotu, Część I Aerodynamika, Część II Mechanika lotu. Warszawa: Wydawnictwo WAT.
[12] Engel Zbigniew, Józef Giergiel. 1979, 1980. Mechanika ogólna, Część I Statyka, Kinematyka, Część II Dynamika. Course Books No. 718 and 719. Kraków: Wydawnictwo AGH.
[13] Gacek Józef, Jerzy Maryniak. 1987. „Modelowanie własności dynamicznych brył obrotowych miotanych z ruchomych obiektów”. Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej, 81-96.
[14] Gantmacher F.R. 1970. Lectures in analytical mechanics. Translated from the Russian by G. Yankovsky, Moscow: Mir Publishers.
[15] Osiecki Jan, Zbigniew Koruba. 2007. Elementy mechaniki zaawansowanej. Kielce: Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej.
[16] Giergiel Józef, Tadeusz Uhl. 1991. Identyfikacja układów mechanicznych, Warszawa: Wydawnictwo PWN.
[17] Górecki Henryk. 1993. Optymalizacja systemów dynamicznych. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
[18] Mitkowski Wojciech. 1984. Stabilizacja systemów dynamicznych. Kraków: Wydawnictwo AGH. 
DOI 
YADDA/CEON