Streszczenie: Badania tłoczności blach są ciągle przedmiotem zainteresowania przemysłu, aby zapewnić bezproblemową produkcję i dobrą jakość wyrobów. W artykule przedstawiono ocenę tłoczności wybranych materiałów za pomocą metod Erichsena i Engelhardta. Wyniki doświadczalne przedstawiono dla czterech różnych gatunków blach używanych w przemyśle: stalowej DC01, miedzianej Cu-ETP, mosiężnej CuZn37 i z aluminium EN-AW1050A. Właściwości mechaniczne tych materiałów zostały określone w statycznej próbie rozciągania. Próbę Erichsena wykorzystano do określenia głębokości wtłoczenia stempla w materiał w momencie jego pęknięcia, zdefiniowanej jako IE Erichsena. Badania eksperymentalne mające na celu określenie rezerwy tłoczności w próbie Engelhardta przeprowadzono na maszynie wytrzymałościowej ZD100 (1. klasa metrologiczna w zakresie pomiaru sił i przemieszczeń), wyposażonej w specjalny tłocznik. Rezultaty uzyskane w pracy mogą zostać wykorzystane jako wytyczne do projektowania ciągnienia wytłoczek o różnych kształtach z blach stalowych i metali nieżelaznych w praktyce produkcyjnej.
Abstract: Sheet metal formability tests have been for a long time of interest to industry, as they ensure effortless manufacturing and good quality of products. The paper presents evaluation of the formability of sheet metal by Erichsen cupping test and Engelhardt method. The experimental results were presented for four different grades of sheet metal used in industry: DC01 deep drawing steel, Cu-ETP copper, CuZn37 brass and EN-AW1050A aluminum.The mechanical properties of these materials were determined by static tensile testing. Erichsen cupping test was used to determine the height of the cup at the moment of sheet metal fracture, defined as the Erichsen IE Number. The experimental tests aimed to determine Engelhardt indikator were conducted on the ZD100 testing machine with special tooling. The results of invest igations into formability tests might be used as guidelines to develop a technological deep drawing process for industrial practice.
B I B L I O G R A F I A1. Morawiecki M., Sadok L., Wosiek E.: Teoretyczne podstawy technologicznych procesów przeróbki plastycznej, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1977.
2. Marciniak Z.: Odkształcenia graniczne przy tłoczeniu blach, WNT, Warszawa 1971.
3. Romanowski W.P.: Poradnik obróbki plastycznej na zimno, WNT, Warszawa 1976.
4. Hattalli V.L., Srivatsa S.R.: Sheet metal forming processes – recent technological advances, Materials today: Procedings, 5 (2018) 2564-2574.
5. Erichsen A.M.: Process and apparatus for testing metal sheets and plates, GB Patent no. 91228571 (A), 1913.
6. Metale – Blachy i taśmy – Próba tłoczności metodą Erichsena. PN-EN ISO 20482.
7. Kocańda A., Jasiński C.: Extended evaluation of Erichsen cupping test results by means of laser speckle, Arch. Civil Mech. Eng., 16 (2016) 211-216.
8. Singh M., Choubey A.K. i in.: Formability analysis of aluminium alloy by Erichsen cupping test method, Materials Today: Proceedings, 4 (2017) 805-810.
9. Toit M., Steyn H.G.: Comparing the formability of AISI 304 and AISI 202 stainless steel, J. Mater. Eng. Performance, 21 (2012) 1491-1495.
10. Tamimi S., Sivaswamy G. i in.: Modelling and experimentation of the evolution of texture In an Al-Mg alloy during earing cupping test, Procedia Eng., 207 (2017) 1-6.
11. Metallic materials – Tensile testing. Part 1: Method of test at room temperature. ISO 6892-1:2009 (E).
12. Golatowski T.: Projektowanie procesów tłoczenia i tłoczników. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1984.
13. Chałupczak J., Miłek T.: Wpływ stopnia zgniotu na wybrane parametry tłoczenia, Obróbka Plastyczna, 3 (1999) 5-10.
14. PN-EN 10130:2009. Wyroby płaskie walcowane na zimno ze stali niskowęglowych do obróbki plastycznej na zimno – Warunki techniczne dostawy. 
Pełny tekst 
DOI 
YADDA/CEON