Streszczenie: Większość wykonywanych pomiarów szkodliwych składników spalin realizowana jest za pomocą urządzeń, wskazujących stężenia mierzonych składników spalin w ich objętości odprowadzanej do otoczenia. Stężenia te są wyrażane w procentach objętościowych lub w ppm. W artykule przedstawiono metodykę przeliczania zmierzonych w czasie badań silnika na hamowni silnikowej stężeń wybranych składników na ich emisję wyrażoną w gramach na kilowatogodzinę. Do dokonywania tych przeliczeń wykorzystano zależności opisujące mieszaninę gazów doskonałych. Przytoczono przykładowe wyniki pomiarów stężeń: tlenku węgla CO, dwutlenku węgla CO2, węglowodorów HC, tlenków azotu NOx i tlenu O2 oraz wyznaczone wartości ich emisji obliczone według metodyki przedstawionej w niniejszym artykule. Wartości stężeń i emisji wybranych, podstawowych składników spalin przedstawiono w postaci graficznej na wykresach charakterystyk pracy badanego silnika.
Abstract: A majority of measurements of noxious components of the exhaust gas is performed with measurement devices that indicate the concentration of exhaust gas components by means of their volume released to the environment. Those concentrations are given in volume percentage or ppm. The paper presents a method of converting concentrations of selected exhaust gas components, measured in the investigations carried out at the engine test bench, into emissions given in grams per kilowatt-hour. In order to perform conversion calculations the laws describing ideal gas mixture were used. Exemplary results of concentration measurements of carbon monoxide CO, carbon dioxide CO2, hydrocarbons HC, nitrogen oxides NOx and oxygen O2 were given. Values of the emissions determined in accordance with the methods presented in the paper were provided. Values of concentrations and emissions of selected basic components of the exhaust gas were presented in a graphic form in the diagrams showing the characteristics of the engine under consideration.
B I B L I O G R A F I A[1] Kruczyński S. W., Hofman P., Mleczko P.: Nowoczesne systemy ograniczania emisji substancji szkodliwych poprzez oczyszczanie gazów spalinowych. Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów 1(73)/2009, s. 27÷40.
[2] Chłopek Z.: Ochrona środowiska naturalnego. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2002.
[3] Ambrozik A., Kurczyński D.: Ocena własności ekologicznych silnika o zapłonie samoczynnym zasilanego estrami metylowymi kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego i ich mieszaninami z olejem napędowym. Autobusy Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, nr 12/2008, s. 24÷29.
[4] Ambrozik A., Ambrozik T., Jakóbiec J., Kurczyński D., Łagowski P.: Wskaźniki ekonomiczno-energetyczne i ekologiczne silnika 1.3 Multijet z wieloetapowym wtryskiem paliwa pracującego według zewnętrznej charakterystyki prędkościowej. Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów 2(78)/2010, s. 127÷136.
[5] Ambrozik A., Ambrozik T., Orliński S., Orliński P.: Wpływ mieszanin etanolu z olejem napędowym na emisję wybranych składników spalin, Logistyka Nr 3/2011, s. 45÷51.
[6] Kruczyński S. W., Orliński P., Orliński S.: Wpływ zastosowania mieszanin oleju napędowego, estru FAME z etanolem na ekonomiczne i ekologiczne wskaźniki pracy silnika Perkins 1104C-44. Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów 2(78)/2010, s. 87÷101.
[7] Chen Yen-Cho, Wu Chung-Hsing: Emissions of submicron particles from a direct injection diesel engine by using biodiesel. Journal of Environmental Science and Health, Volume 37, Number 5/2002, s. 829÷843.
[8] Merkisz J., Mazurek S.: Pokładowe systemy diagnostyczne pojazdów samochodowych. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2004.
[9] Rokosch U.: Układy oczyszczania spalin i pokładowe systemy diagnostyczne samochodów OBD. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2007.
[10] Gronowicz J.: Ochrona środowiska w transporcie lądowym. Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Poznań - Radom 2004.
[11] Ambrozik A., Kurczyński D.: ,,The effect of fuel injection advance angle on nitrogen oxides emissions and exhaust-gas smokiness in self-ignition engine running on different fuels". Combustion Engines 2009-SC2, s. 91÷98.
[12] Ambrozik A., Kurczyński D.: ,,Analiza emisji tlenków azotu silnika o zapłonie samoczynnym zasilanego olejem napędowym, paliwem roślinnym i ich mieszaninami". Journal of KONES'2007 Powertrain and transport, Vol. 14, No. 3. Warsaw 2007, s. 19÷28.
[13] Ambrozik A., Kurczyński D.: Toksyczność silnika o zapłonie samoczynnym zasilanego paliwami pochodzenia roślinnego. MOTROL Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa, Tom 11, Lublin 2009, s. 6÷17.
[14] Ambrozik A.: Wybrane zagadnienia procesów cieplnych w tłokowych silnikach spalinowych. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach, Kielce 2003. 
YADDA/CEON