Streszczenie: Paliwom do zasilania tłokowych silników spalinowych stawiane są coraz bardziej rygorystyczne wymagania wynikające z konieczności spełnienia wymagań związanych z ochroną środowiska i ochroną zdrowia ludzi jak również zapewnienia długotrwałej i prawidłowej eksploatacji współczesnych silników stosowanych do napędu pojazdów samochodowych. Właściwości paliw konwencjonalnych są modyfikowane przez różnego rodzaju dodatki wprowadzane do paliw nie tylko z konieczności poprawy ich właściwości, ale również z konieczności spełnienia wymogów polityki ekologicznej Państw należących do Unii Europejskiej. Polityka ta dotyczy zwiększenia udziału paliw odnawialnych w całkowitym zużyciu energii w transporcie. Wyrazem tego jest stosowanie dodatków estrów olejów roślinnych do olejów napędowych. Zgodnie z aktualnymi wymaganiami oleje handlowe mogą zawierać nie więcej niż 7% estrów FAME. Na rynku sprzedawane są nie tylko oleje napędowe zawierające 7% (V/V) FAME, ale również takie, do których nie wprowadzono dodatków FAME. Powoduje to różnice we właściwościach paliwa, którym zasilany jest silnik. W artykule przedstawiono wyniki badań właściwości fizykochemicznych różnych handlowych olejów napędowych oraz olejów napędowych o większej niż 7% (V/V) zawartości estrów FAME. Udział estrów FAME w badanych mieszaninach z olejem napędowym zwiększono do 10, 20, 30 i 40% (V/V). Badania przeprowadzono za pomocą urządzeń, które umożliwiają w nielaboratoryjnych warunkach ocenę jakości paliwa w bardzo krótkim czasie. Badania takie mogłyby być stosowane do szybkiej kontroli jakości paliw handlowych.
Abstract: Increasingly stringent requirements are imposed on fuels used to power piston internal combustion engines. Those result from environmental regulations and human health protection. Another reason is the necessity to ensure long lasting service life and adequate operation of modern engines that power automotive vehicles. The properties of conventional fuels are modified by various fuel additives not only for improvements, but also because of environmental concerns reflected in the policies of the EU member states. Those policies intend to increase the content of renewable fuels in the total energy consumption in transport. As a result, esters of plant oils are added to diesel fuels. In accordance with presently binding regulations, commercial diesel oils should not contain more than 7% of FAME. On the market, oils with 7% (V/V) FAME addition, but also those that do not contain FAME are available. Consequently, the fuels, on which engines run, show differences in their properties. The paper presents the results of investigations into the physical and chemical properties of different commercial diesels and also those that have higher than 7% (V/V) FAME content. In the test blends, the FAME content was increased to 10, 20 and 30% (V/V). The tests were conducted using instruments that make it possible to assess the fuel quality under non-laboratory conditions over a very short period of time. Such tests could be used for the quick quality control of commercial fuels.
B I B L I O G R A F I A1. Ambrozik A.: Analiza cykli pracy czterosuwowych silników spalinowych, Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2010.
2. Ambrozik A., Kurczyński D.: Indicators of the work cycle in self-ignition engine fed on mineral fuel, plant fuel and their blends. Monografie Zespołu Systemów Eksploatacji, Problems of Maintenance of Sustainable Technological Systems, Tom II, Wydawca: Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne, rok: 2010, s. 232÷246.
3. Ambrozik A., Kurczyński D.: Wpływ paliw mineralnych, roślinnych i ich mieszanin na wskaźniki pracy silnika o zapłonie samoczynnym. Silniki Spalinowe 2007-SC2, s. 25÷34.
4. Ambrozik A., Kruczyński S., Orliński S., Orliński P.: Wpływ kata wyprzedzenia wtrysku oraz właściwości paliw naturalnych i roślinnych na proces wtrysku paliwa w silniku ZS. Autobusy - Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe
Nr 11/2007, s. 28÷31, 2007.
5. Baczewski K., Kałdoński T.: Paliwa do silników o zapłonie samoczynnym. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2004.
6. Bocheński C. I.: Biodiesel paliwa rolnicze. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2003.
7. Demirbas A.: Characterization of Biodiesel Fuels. Energy Sources, Part A, 31:889÷896, 2009.
8. Instrukcja obsługi. ERAFLASH pomiar temperatury zapłonu.
9. Instrukcja użytkownika. ERASPEC w pełni automatyczny analizator paliw FTIR.
10. Klimiuk E., Pawłowska M., Pokój T.: Biopaliwa Technologie dla zrównoważonego rozwoju. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
11. Kruczyński W. S., Orliński P., Orliński S.: Wpływ zasilania silnika rolniczego o ZS paliwami typu BioE-diesel na wybrane parametry procesu wtrysku. Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów 1(82)/2011, s. 33÷41.
12. Kurczyński, D. Wpływ paliw roślinnych i ich mieszanin z olejem napędowym na wskaźniki pracy silnika o zapłonie samoczynnym. Praca doktorska, Kielce 2007.
13. Megahed O. A., Abdallah R. I., Nabil D: Rapeseed oil esters as diesel engine fuel. Energy Sources 26/2004, s. 119÷126.
14. Murugesan A., Umarani C., Subramanian R., Nedunchezhian N.: Bio-diesel as an alternative fuel for diesel engines—A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews 13/2009, s. 653÷662.
15. PN-EN 590+A1:2011 Paliwa do pojazdów samochodowych. Oleje napędowe. Wymagania i metody badań.
16. PN-EN 14214+A1:2011 Paliwa do pojazdów samochodowych. Estry metylowe kwasów tłuszczowych (FAME) do silników o zapłonie samoczynnym (Diesla). Wymagania i metody badań.
17. Tsolakis A., Megaritis A., Wyszynski M. L., Theinnoi K.: Engine performance and emissions of a diesel engine operating on diesel-RME (rapeseed methyl ester) blends with EGR (exhaust gas recirculation). Energy 32/2007, s. 2072÷2080.
18. Tziourtzioumis D., Stamatelos A.: Effects of a 70% biodiesel blend on the fuel injection system operation during steady-state and transient performance of a common rail diesel engine. Energy Conversion and Management 60/2012, s. 56÷67.
19. USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
20. Varatharajan K., Cheralathan M.: Influence of fuel properties and composition on NOx emissions from biodiesel powered diesel engines: A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews 16/2012, s. 3702÷3710.
21. Xue J, Grift T. E., Hansen A. C.: Effect of biodiesel on engine performances and emissions. Renewable and Sustainable Energy Reviews 15/2011, s. 1098÷1116. 
YADDA/CEON