Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań nanostrukturalnej powłoki kompozytowej WC12Co/Fe3O4 natryskanej naddźwiękowo (HVOF). Badania nanostrukturalnych proszków oraz natryskanych powłok były realizowane za pomocą mikroskopu skaningowego (SEM), mikroskopu transmisyjnego (TEM) i dyfraktometru (XRD). Pokazały one, że proszki WC12Co i Fe3O4 zawierają nanokryształy. Badania natryskanych powłok potwierdziły, że w ich skład wchodzą również nanokryształy. Natryskane powłoki WC12Co zawierały niewielką ilość fazy W2C, WC1-x i W, natomiast skład fazowy powłoki Fe3O4 nie uległ zmianie. Badania przeprowadzone na testerze tribologicznym T-01 wykazały mniejszy współczynnik tarcia dla nanostrukturalnej powłoki kompozytowej niż konwencjonalnej.
Abstract: This paper concerns the results of investigations on a nanostructured WC12Co HVOF sprayed composite mixed with nanostructured Fe3O4. The microstructure and composition of nanostructured powders and coatings were analysed using SEM FEI Nova(TM) NanoSEM 200 and TEM Philips CM20 with EDAX EDX. Investigations of applied powders show that both materials contain nanocrystals. A small quantity of W2C, WC1-x and W phases were found in WC12Co sprayed coatings; however, the phase composition of the Fe3O4 coating did not change. Investigations carried out by means of a T-01 ball-on-disc tribological tester reveal a lower coefficient of friction for the composite nanostructured coating.
B I B L I O G R A F I A1. Hebda M.: Procesy tarcia, smarowania i zużywania maszyn. ITeE - PIB, Warszawa - Radom 2007.
2. Lawrowski Z.: Technika smarowania, WN PWN, Warszawa 1996.
3. Buckley D.H.: Surface effects in adhesion, friction, wear and lubrication. Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam 1981.
4. Wu, J.-H.
Phillips, B.S.
Jiang, Wenping
Sanders, J.H.
Zabiński, J.S.
Malshe, A.P.
Bio-inspired surface engineering and tribology of MoS2 over-coated cBN-TiN composite coating. Wear Volume: 261, Issue: 5-6, September 20,2006, pp. 592-599.
5. Gui, Manchang
Kang, Suk Bong : Aluminum hybrid composite coatings containing SiC and graphite particles by plasma spraying. Materials Letters Volume: 51, Issue: 5, December, 2001, p. 396-401.
6. Liu X., Wang L., Xue Q.: A novel carbon-based solid-liquid duplex lubricating coating with super-high tribological performance for space applications. Surface & Coatings Technology 205 (2011), p. 2738-2746.
7. Wu, J.-H.
Phillips, B.S.
Jiang, Wenping
Sanders, J.H.
Zabiński, J.S.
Malshe, A.P.
Bio-inspired surface engineering and tribology of MoS2 overcoated cBN-TiN composite coating. Wear Volume: 261, Issue: 5-6, September 20, 2006, p. 592-599.
8. Donnet C.: Advanced solid lubricant coatings for high vacuum environmants. Surface Coatings and Technology 80 (1996).
9. Drozdov Yu. N.: Tribological problems of mechanical system creation for the moon. INTERTRIBO 2002, Wysokie Tatry 2002.
10. Borisov Y.S., Harłamow A., Sidoenko S.Ł., Adatowska E.N.: Gazotermiczeskije pokrytija iz poroszkowych mateiałow, Kijów, Naukowaja Dumka 1987
11. Barbezat G.: Application of thermal spraying in the automobile industry. Surface and Coatings Technology 201 (2006), p. 2028-2031.
12. Ford M., Fisher M.: Method for coating combustion engine cylinders by Plasma Transfered Wire Arc Thermal Spray. MSE 121 Spring 2010.
13. Ernst P., Barbezat G.: Thermal spray application in powertrain contribute in saving of energy and material resources. Surface and Coatings Technology 202 (2008), p. 4428-4431.
14. Żórawski W.: Mikrostruktura i własności nanostrukturalnych powłok WC12Co natryskanych naddźwiękowo. Tribologia. Teoria i Praktyka, 6/2010, p.307-317 
YADDA/CEON