Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań procesu dyfuzji w warstwach powierzchniowych uzyskanych w wyniku nasycenia borem spieków otrzymanych z proszku kobaltu gatunku Co Extrafine. Warstwy otrzymano za pomocą proszkowej metody borowania wykorzystującej mieszaninę o składzie: B4C jako składnik podstawowy stanowiącego źródło boru, (NH4Cl + NaF) aktywator i Al2O3 jako wypełniacz. Zachowane były następujące parametry procesu: temperatura 950°C, czas 6 h i 12 h. Badania obejmowały wyznaczenie współczynnika dyfuzji na podstawie badań struktury, grubości uzyskanych warstw i czasu ich nasycenia. Obserwacji naniesionych warstw dokonano za pomocą mikroskopu świetlnego Leica DM-4000. Zdjęcia ujawniły dwufazową strukturę warstw borkowych. Badania rentgenowskie potwierdziły występowanie faz o składzie: CoB i Co2B. Zbudowano model dyfuzji atomów boru w strukturze kobaltu, zakładając dyfuzję reaktywną. Obliczono współczynnik dyfuzji, stosując model atomowy dyfuzji z wykorzystaniem potencjałów oddziaływań pomiędzy atomami boru i kobaltu. Otrzymane wyniki porównano z danymi doświadczalnymi dyfuzji boru w innych materiałach.
Abstract: The reaserch of the boronizing diffusion layers of the cobalt sinters performer with the Co Extrafine powder has been presented in the paper. The paper presents some research results concerning boronized layers obtained by saturating sinter Co Extrafine with boron. The metod of powder boronizing applying a mixture of B4C was used. The mixture was the composition: B4C as the fundamental component, (NH4Cl + NaF) as an activator, and Al2O3 as a filler. The tests were conducted under the conditions: the temperature of 950°C for 6 and 12 hours. The research aimed at determining the diffusion coefficient based on the microstructure, the thickness and the time of the saturation of the obtained layers. The boronized layers were observed with Leica DM-4000 light microscope. The model of reaction diffusion of boron atoms has been proposed. The diffusion coefficient of boron has been calculated using the interatomic potentials. The diffusion coefficient has been compared with the data of diffusion of boron in other materials.
B I B L I O G R A F I A[1] Ljachowicz L. S. : Borirowanije stali. Izd. Metałłurgija, Moskwa (1978).
[2] Przybyłowicz K.: Teoria i praktyka borowania stali. Monografie, Studia, Rozprawy, Politechnika Świętokrzyska, Kielce (2001).
[3] Metals Handbook. Properties and Selection. Nonferrous Alloys and Special- Purpose Materials. V 2.ASM International (1998) 616.
[4] Yong Du, Julius Clemens Schuster, Y. Austin Chang, Zhangpeng Jin, Baiyun Huang: A thermodynamic description of the B-Co system: modelling and experiment. Zeitschrift fur Metallkunde 11 (2002) 1157÷1163.
[5] Poole Ch. P. jr., Ed.: Encyclopedic dictionary of condensed matter physics. Elsevier Academic Press, London (2004).
[6] Von Matuschka A. G.: Boronizing. Carl Hanser Verlag, Munchen Vien (1980).
[7] Jarzębski Z. M.: Dyfuzja w metalach i stopach. Wyd. "Śląsk", Katowice (1987).
[8] Ciba J. i in.: Encyklopedia pierwiastków. WNT, Warszawa (1996).
[9] Borowiecka-Jamrozek J., Lachowski J.: Własności mechaniczne, termiczne i atomowe kobaltu - materiału osnowy narzędzi metaliczno-diamentowych. Sympozjum Terotechnologia 2005, Wydawnictwo PSk, nr 83, Kielce (2005).
[10] Belashchenko D. K., Hoang V. V., Hung P. K.: Computer simulation of local structure and magnetic properties of amorphous Co-B alloys. Journal of Non-Crystalline Solids 276 (2000) 169÷180.
[11] Mrowec S.: Teoria dyfuzji w stanie stałym. PWN, Warszawa (1989).
[12] Parikov P. N., Isajchev W. I.: Diffusija v metallakh i splavakh. Naukova Dymka, Kiev (1987). 
YADDA/CEON