Streszczenie: W Kielcach w 1999 roku została wykonana warstwa ścieralna nawierzchni z mieszanki SMA w składzie której stosowano organiczny środek adhezyjny oraz wbudowano na odcinku doświadczalnym mieszankę SMA z wapnem hydratyzowanym w ilości 30% w składzie mączki wapiennej, które spełniało rolę mineralnego środka adhezyjnego. Na etapie projektowania mieszanki SMA w celu optymalizacji jej właściwości wykonano badania z zawartością 0, 10, 20, 30, 40 i 50 % wapna hydratyzowanego. Modyfikowano również asfalt D70 (obecnie 50/70) polimerem SBS w ilości 2, 4 i 6 %. Nawierzchnię SMA w czasie jej eksploatacji poddano ciągłej obserwacji w zakresie parametrów użytkowych (stan nawierzchni, równość podłużna, deformacje trwałe, szorstkość, głębokość tekstury). Po 12 latach eksploatacji na podstawie pobranych prób dokonano ceny odporności nawierzchni na deformacje trwałe oraz oddziaływanie wody (wskaźnik TSR). Stwierdzono korzystny wpływ wapna hydratyzowanego na oceniane właściwości eksploatacyjne nawierzchni z warstwą ścieralną SMA.
Abstract: In Kielce in 1999, a wearing course layer using SMA mixture was placed. The SMA mixture contained two types of adhesive agents: a liquid fatty amine acid and hydrated lime added to the filler in the amount of 30 % by weight. In the design stage an optimization process was carried out, aiming at the application of a dosage of 0, 10, 20, 30, 40 and 50% of hydrated lime. Bitumen D70 (currently 50/70) was also modified with SBS polymer, in the amount of 2, 4, and 6%. During exploitation SMA pavement was monitored for such parameters as surface condition, evenness, permanent deformation, roughness and texture. After twelve years of operation time measurements of resistance to permanent deformation and detrimental effect of water (coefficient TSR) were taken. In conclusion, favourable influence of hydrated lime on pavement performance of SMA wearing layer was found.
B I B L I O G R A F I A[1] Iwański M.: Kruszywo kwarcytowe do mieszanek mineralno-asfaltowych. Materiały Budowlane. Nr 11/2000. s. 55-59
[2] Sybilski D., Mechowski T. "Ocena trwałości mieszanek mineralno-asfaltowych z różnymi kruszywami. Prace IBDiM Nr 3-4/1998. Warszawa. s.63-107.
[3] Piłat J., Kalabińska M., Radziszewski P. Mieszanki mineralno-asfaltowe z dodatkiem miału gumowego i wapna hydratyzowanego. Materiały Budowlane. Nr 11. 2000. s. 60- 62
[4] Schellenberg K., Eulitza H.J. Verbesserung von Asphalteigenschaften durch Einsatz von Kalkhydrat. Bitumen No 1/1999. p. 17-20
[5] Warunki Techniczne Wykonania Warstwy Podbudowy z Mieszanki Mineralno-Cementowo-Emulsyjnej (M-C-E). Zeszyt Nr 61, IBDiM, 1999, 44 s.
[6] Judycki J., Jaskuła P.: Odporność na oddziaływanie wody i mrozu betonu asfaltowego. Drogownictwo, Nr 12/1997. Warszawa, s. 374-378.
[7] Zasady wykonania nawierzchni z mieszanki SMA (ZW-SMA 95).Zeszyt Nr 49. IBDiM. Warszawa, 1995. 20 s.
[8] Piasta Z., Lenarcik A. Methods of statistical multi-criteria optimization. "Optimization Methods for Material Design of Cement-based Composites. E & FN Spon. London, New York, 1998. p. 45-59.
[9] Harrington E.C: The desirability function, Industrial Quality Control, Vol. 4, 494-498
[10] System Oceny Stanu Nawierzchni. Warszawa, GDDP. 2001, 8 s.
[11] Zestaw pomiarowy do badania przyczepności nawierzchni drogowych - SRT 3 IBDiM, Warszawa, 1992, 16 s.
[12] Instrukcja pomiaru tekstury nawierzchni za pomocą piasku kalibrowanego. Prace IBDiM, Nr 4/1977. Warszawa, s. 85-91 
YADDA/CEON