Streszczenie: Celem opracowania jest próba uzasadnienia tezy, że zakres podjętych przez EBC w latach 2014-2015 niestandardowych działań może okazać się niewystarczający, aby doprowadzić do ożywienia popytu w stopniu, który umożliwi pożądaną poprawę koniunktury i podsycenie oczekiwań inflacyjnych (przezwyciężenie deflacji). Przyczyn należy poszukiwać w słabości mechanizmów transmisyjnych przenoszenia impulsów polityki pieniężnej na gospodarkę, spowodowanej: 1) utrwaleniem się (zakotwiczeniem) w krajach strefy euro pesymistycznych oczekiwań co do perspektyw wzrostu gospodarczego, wskutek opieszałych, spóźnionych i zbyt słabych działań anty-kryzysowych EBC od 2007 roku, 2) brakiem wśród narzędzi polityki EBC wskazań (forward guidance) co do pożądanego w średnim okresie poziomu kluczowych wielkości realnych, takich np. jak pożądany poziom stopy bezrobocia, czy tempo wzrostu gospodarczego, co mogłoby być dla podmiotów gospodarczych tej strefy rzeczywistym wyrazem determinacji władz w dążeniu do poprawy sytuacji gospodarczej, 3) brakiem wystarczającej elastyczności w polityce celu inflacyjnego i traktowaniem tego celu jako nadrzędnego parametru polityki pieniężnej EBC, niezależnie od stanu realizacji innych celów polityki gospodarczej, 4) słabością programów zakupów papierów wartościowych, które wywierały tylko przejściowy wpływ na bilans EBC oraz bazę monetarną, nie przyczyniając się do radykalnej, trwałej poprawy płynności podmiotów gospodarczych w strefie euro oraz generowania oczekiwań wzrostu cen.
Abstract: The aim of the paper is to substantiate the thesis that the range of non-standard measures undertaken by the European Central Bank in the years 2014-2015 may turn out insufficient to stimulate demand to the degree which would enable the desirable economic situation and stoke inflationary expectations (overcome deflation). The causes of it can be looked for in the weakness of mechanisms transmitting monetary policy impulses to the economy resulting from: 1) fixing (anchoring) in the eurozone countries pessimistic expectations as regards economic growth prospects due to sluggish, delayed and much too weak anti-crisis activities of the ECB since 2007, 2) the lack among policy tools of any forward guidance for the desirable mid-term level of crucial real magnitudes, such as the desirable level of unemployment rate or economic growth rate which, for economic entities of the zone, might be the real expression of the determination of authorities in their pursuit of economic improvement, 3) lack of sufficient flexibility in the inflation target policy and treating this target as the superior parameter of the ECB’s monetary policy, regardless of whether other goals of economic policy have been achieved or not, 4) the weakness of the securities purchase programmes which exerted only a temporary effect on the ECB’s balance sheet and monetary base, without contributing to a dramatic, sustainable improvement in liquidity of the eurozone economic entities or generating price rise expectations.
B I B L I O G R A F I ABednarczyk J.L., Polityka pieniężna EBC a perspektywy ożywienia w strefie euro, w: M. Gorynia, S. Rudolf (red.), Polska w Unii Europejskiej i globalnej gospodarce, PTE, Warszawa 2010.
Bernanke B. S., Semiannual Monetary Policy Report to the Congress. Before the Committee on Banking, Housing, and Urban Affairs, U.S. Senate, Washington, D. C. February 26, 2013.www.federalreserve.gov (15.03.2015).
Bernanke B., The Crisis and the Policy Response. Speech at the Stamp Lecture, London School of Economics, London, England, January 13, 2009, Board of Governors of the FRS, www.federalreserve.gov. (15.03.2015).
Board of Governors of the FRS. Annual Report 2008-2012, Washington D.C.
Board of Governors of the FRS, 100th Annual Report 2013, Washington D.C., May 2014.
Cœuré B., Non-standard monetary policy measures: where do we stand? Speech at the International Monetary Seminar “Sovereign Risk, Bank Risk and Central Banking” organized by the Banque de France, Paris, 10 July 2013. www.ecb.europa.eu ( 15.03.2015).
Constâncio V., Monetary policy challenges in the euro area, Speech at the Annual Conference of the Marshall Society, on "The power of policy: solving problems and shaping the future", Cambridge, 31 January 2015, www. ecb.europa.eu (15.03.2015).
Draghi M., Introductory statement to the plenary debate of the European Parliament on the EBC`s Annual Report 2013, Brussel, 25 February 2015. ( 15.03.2015).
Draghi M., Constâncio V., Introductory statement to the press conference (with Q@A), Frankfurt am Main, 4 July 2013. www.ebc.europa.eu (15.03.2015).
ECB, Chronology of Monetary Policy Measures of the Eurosystem, Monthly Bulletin, January 2014.
ECB, Key ECB interest rates, www.ebc.europa.eu ( 15.03.2015).
EBC, Raport roczny za lata 2008-2014, cz.II. Ramy instytucjonalne, organizacja i roczne sprawozdanie.
EBC, Roczne sprawozdanie finansowe 2014, Frankfurt am Main, luty 2015.
ECB. The Governing Council`s Expanded Asset Purchase Programme, Economic Bulletin, Issue 1/2015.
Fawley B.W. and Neely Ch.J., Four Stories of Quantitative Easing, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, January/February 2013.
Trichet J.-C., The ECB`s response to the crisis, Speech at the WDR Europa-Forum, Berlin, 26 May 2011, www. ecb.europa.eu ( 15.03.2015). 