Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki badań heterogenicznych warstw powierzchniowych o właściwościach przeciwzużyciowych typu Ni-P-Al2O3. Warstwy te wytwarzano sposobem bezprądowym na podłożu ze stali C45. Badania obejmowały określenie oddziaływań adsorpcyjnych dodatków AW na powierzchniach ceramicznych Al2O3 oraz kompozytowych Ni-P-Al2O3. Nastepnym etapem była ocena właściwości tribologicznych przeciwzużyciowych warstw Ni-P-Al2O3 przy użyciu testera tribologicznego T-O1M, pracującego w skojarzeniu kula - tarza w warunkach tarcia technicznie suchego oraz tarcia granicznego modelowej substancji smarowej, zawierającej ZDDP. Analiza wpływu adsorpcji na właściowści tribologiczne warstw przeciwzużyciowych pokazała znaczący wpływ tego zjawiska zarówno na współczynnik tarcia i zużycie liniowe tak skonfigurowanego węzła tarcia.
Abstract: The article discusses results of investigations of heterogeneous surface layers of type Ni-P-Al2O3 on antiwear properieties. The composite coatings with a nickel-phosphorus matrix and the ceramics microdispersive Al2O3 phase were using the electroless plating technique technique, superimposed on carbon C45 steel elements. The research on adsorption antiwear AW on ceramic surfaces - Al2O3 and composite Ni-P-Al2O3 layers. The next stage of the investigations qualify of the tribological ball-disc tester in the technically dry frition conditions and also during boundary friction for model lubricant containing antiwear additive-ZDDP. The analysis of the adsorption on the tribological properties of the antiwear layers shows thaty significant influence of this phenomenon on the coefficient of friction and linear wear.
B I B L I O G R A F I A[1] Przywóski A., Socha J., Elektrolityczne powłoki stopowe niklu odporne na zużycie mechaniczne, Inżynieria Powierzchni 3. 2006, s. 49-54.
[2] Ozimina D., Przeciwzużyciowe warstwy wierzchnie w układach tribologicznych. Monografia nr 33, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2002.
[3] Ozimina D., The assessment of ZnDTP tribochemical Reactivity by electrochemical simulation. Lubrication Science 1 (2000), p. 45-57.
[4] Madej M., Ozimina D., Piwoński I., The influence of tribochemical reactions of antiwear additives on heterogeneous surface layers in boundary lubrication, Tribology Letters 2 (2006), p. 135-141. 
YADDA/CEON