Streszczenie: Celem artykułu jest ocena poziomu rozwoju sektora kultury i kreatywnego w Polsce na tle wybranych państwach europejskich.
Do oceny poziomu rozwoju sektora kultury i kreatywnego wykorzystano metodę wzorca rozwoju Hellwiga oraz aglomeracyjną metodę grupowania - Warda. Na podstawie wybranych cech diagnostycznych opracowano syntetyczny miernik, który posłużył do opracowania rankingu państw europejskich według poziomu rozwoju sektora kultury i kreatywnego. Następnie, z wykorzystaniem dendrogramu, dokonano grupowania państw na podstawie podobieństwa cech. Wyniki badań wskazują na zróżnicowania w rozwoju sektora kultury i kreatywnego – wyodrębniono grupy państw o najwyższym, wysokim, niskim i bardzo niskim poziomie syntetycznego wskaźnika oraz skupienia państw europejskich o podobnym poziomie rozwoju ze względu na wybrane cechy diagnostyczne. Polska charakteryzuje się średnim poziomem rozwoju sektora kultury i kreatywnego. Liderem pod tym względem jest Francja.
Niniejszy artykuł wpisuje się w nurt badań dotyczących prób stworzenia spójnych podstaw konceptualnych dotyczących definiowania sektora kultury i kreatywnego oraz mechanizmów jego oddziaływania na gospodarkę. Przedstawione badania mogą stanowić także przyczynek do dalszych, pogłębionych analiz wpływu sektora kultury i kreatywnego na rozwój społeczno-gospodarczy państw europejskich.
W artykule ustosunkowano się do budzących wśród badaczy kontrowersji związanych z tzw. „ekonomizacją kultury”. Podkreślono rozrosną rangę sektora kultury i kreatywnego w gospodarce, odwołując się do międzynawowych badań w tym zakresie. Na bazie cech diagnostycznych wybranych przez Autora, skonstruowano syntetyczny wskaźnik umożliwiający ocenę krajów europejskich pod kątem rozwoju sektora kultury i kreatywnego. Wskazano liderów w tym zakresie oraz dystans jaki dzieli od nich Polskę. Wyodrębniono także skupienia państw charakteryzujących podobnym poziomem rozwoju ze względu na wybrane cechy diagnostyczne.W prowadzonych analizach skoncentrowano się na gospodarczej roli sektora kultury i kreatywnego. Wyniki badań są skierowane do władz publicznych krajów europejskich objętych badaniem, w tym szczególnie Polski. Mogą stanowić wytyczne w zakresie tworzenia i rozwoju rozwiązań prawnych i ekonomicznych umożliwiających rozwój sektora kultury i kreatywnego. Działania te nabierają szczególnego znaczenia z jednej strony w warunkach rosnącego dobrobytu społecznego, kreującego popyt na dobra i usługi tego sektora, z drugiej zaś nasilającej się ekspansji technologii cyfrowych i sztucznej inteligencji w różnych obszarach życia społeczno-gospodarczego, także w pracy twórczej.
Abstract: The aim of the article is to assess the level of development of the cultural and creative sector in Poland in comparison with selected European countries.
To assess the level of development of the cultural and creative sector, the Hellwig development pattern method and the Ward's agglomerative clustering method were used. A synthetic indicator was developed based on selected diagnostic features, which was used to create a ranking of European countries according to the level of development of the cultural and creative sector. Subsequently, using a dendrogram, countries were grouped based on the similarity of their features.
The research results indicate variability in the development of the cultural and creative sector—countries were classified into groups with very high, high, low, and very low levels of the synthetic indicator, and clusters of European countries with similar levels of development based on selected diagnostic features were identified. Poland is characterized by an average level of development in the cultural and creative sector. France is the leader in this regard.
This article is part of the ongoing research efforts to create coherent conceptual foundations for defining the cultural and creative sector and understanding its mechanisms of influence on the economy. The presented research may also contribute to further, more in-depth analyses of the impact of the cultural and creative sector on the socio-economic development of European countries.
The article addresses the controversies among researchers regarding the so-called “economisation of culture.” It highlights the increasing importance of the cultural and creative sector in the economy, referencing international studies in this field. Based on diagnostic features selected by the author, a synthetic indicator was constructed to assess European countries in terms of the development of the cultural and creative sector. The article identifies the leaders in this area and the gap between them and Poland. It also distinguishes clusters of countries with similar levels of development based on selected diagnostic features. The analyses focus on the economic role of the cultural and creative sector. The research findings are directed towards the public authorities of the European countries under study, particularly Poland. They may provide guidelines for creating and developing legal and economic solutions that facilitate the growth of the cultural and creative sector. These efforts are of particular importance in the context of rising social welfare, which creates demand for goods and services in this sector, and the increasing expansion of digital technologies and artificial intelligence in various areas of socio-economic life, including creative work.
DOI