Streszczenie: W dobie rosnącej konkurencyjności na rynku pracy, powszechne stało się uczestnictwo studentów i absolwentów szkół wyższych w szkoleniach oraz uzyskiwanie certyfikatów, które są dodatkowym atutem przy staraniu się o zatrudnienie. Interakcja uczelni z otoczeniem wymaga stałego monitorowania oczekiwań rynku pracy. Dlatego głównym celem artykułu jest analiza wymagań rynku pracy w zakresie dodatkowych certyfikowanych kompetencji absolwentów w trakcie studiów. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy, a jeśli tak, to w jakim stopniu, przeprowadzone szkolenie i uzyskane przez potencjalnego pracownika certyfikaty są ważne z punktu widzenia pracodawcy. Poruszone w nim kwestie są przyczynkiem do dyskusji na temat potrzeb i preferencji pracodawców, w tym najważniejszych aspektów, którymi kierują się podczas procesu rekrutacji. W opracowaniu przedstawiono wyniki badań, których celem była analiza preferencji przedsiębiorców i innych podmiotów w stosunku do kompetencji absolwentów uczelni. Metodę sondażową wybrano spośród zastosowanych metod badań empirycznych, które charakteryzują się podejściem nomotetycznym, dążącym do poszukiwania uogólnionych sądów, praw i reguł dla określonej klasy sytuacji lub zdarzeń. Badaniem objęto nie tylko przedsiębiorców, ale także przedstawicieli innych podmiotów. Do przeprowadzonych badań przyjęto losowy dobór próby. Ustalenie dopuszczalnego marginesu błędu statystycznego na e = 5.5%, dla poziomu ufności α = 0.80 (Z=1,28), rozkładu odpowiedzi f=0.5 i wielkości populacji Np = 107.798. Obliczono, że minimalna próba badawcza powinna składać się z Nmin=136 pracodawców. Losowanie zostało przeprowadzone na podstawie listy wszystkich podmiotów województwa świętokrzyskiego w Polsce. Zebrane dane ilościowe poddano analizie. Wyniki ankiety wskazały, że pracodawcy zwracają uwagę na certyfikaty, kwalifikacje, kursy i szkolenia uzyskane przez absolwentów uczelni. Ponadto absolwenci powinni wykazać się pewnym doświadczeniem zawodowym, dlatego ważne są także praktyki studenckie i praktyczne profile kształcenia. Respondenci zwracali uwagę na problem deficytu umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy absolwentów uczelni, wskazując na wszechobecny nadmiar teorii nad praktyką.
Abstract: In the era of growing competitiveness on the labour market, it has become common for students and graduates of higher education institutions to participate in various types of training courses and obtain various types of certificates, which are an additional asset when applying for employment. The interaction of a university with the environment requires constant monitoring of the expectations of labour market. Therefore, the main objective of the paper is to analyse of labour market requirements on additional certified competences of graduates during their studies. The paper attempts to answer the question: whether, and if so, to what extent the training received and the certificates obtained by the potential employee are important from the employer's point of view. The matters raised in it are a contribution to the discussion on the issue of needs and preferences of employers, including the most important aspects that guide them during the recruitment process. The study presents the results of surveys aimed at analysing the preferences of entrepreneurs and other entities in relation to the competences of graduates of universities. The survey method was chosen from among the empirical research methods used, which is characterized by a nomothetical approach, aimed at seeking generalized judgments, laws and rules for a certain class of situations or events. The survey covered not only entrepreneurs, but also representatives of other entities. Random sample selection was adopted for the conducted surveys. Setting the acceptable margin of statistical error at e=5.5%, for confidence level α=0.80 (Z=1.28), response distribution f=0.5 and population size Np=107.798. It has been calculated that the minimum research sample should consist of Nmin=136 employers. The draw was conducted on the basis of a list of all entities of the Swietokrzyskie Region in Poland. The collected quantitative data were analysed. The survey results indicated that employers pay attention to certificates, qualifications, courses and trainings obtained by university graduates. Additionally, graduates should demonstrate some professional experience, therefore student apprenticeships and practical profiles of education are also important. Respondents emphasized the problem of the deficit of the skills of applying knowledge in practice by university graduates, stating the ubiquitous excess of theory over practice.
B I B L I O G R A F I AAltdorfer, P. Badilla W. & Bosnjak M. (2003). Survey administration effects? A comparison of web-based and traditional written self-administered surveys using the ISSP environment module. Social Science Computer Review, No. 21.
Bartosik A. (2017). Entrepreneurship of students. Humanities and Social Sciences, vol. XXII, Paper 1, 9-24.
Bartosik A., Wiścicka D., Kocańda P. & Kocańda K. (2018). Preferences of employers of Swiętokrzyskie Voivodeship in reference to graduates of technical universities. Miscellanea Oeconomicae, No. 2, vol. 2, 129-140.
Czarnik S., Górniak J., Jelonek M., Kasparek K., Kocór M., Lisek K., Prokopowicz P., Strzebońska A., Szczucka A. & Worek B. (2019). Professional and educational activity of adult Poles in the face of the challenges of the modern economy (in Polish). Report of Polish Agency for Enterprise Development, Warsaw, 171.
Etzkowitz H. (1998). The Norms of entrepreneurial science: cognitive effects of the new university-industry, linkages. Research Policy, No. 27, 823-833.
Kudzia M. (2017). Opinions of employers from the Opole Province on the subject of preparing graduates of higher schools to perform professional duties (in Polish). Society and Economics, No. 7, 22-32.
Kwieciński Z. (2012). Post pedagogy (in Polish). Ed. Impuls, Krakow, 442.
Mccrum-Gardner E. (2010). Sample size and power calculations made simple. International, Journal of Therapy and Rehabilitation, 17 (1), 10–14. https://doi.org/10.12968/ijtr.2010.17.1.45988
Moron D. (2016). The impact of demographic changes on higher education in Poland (in Polish). Sc. Papers of Economic University in Katowice. Economical Studies, No. 290, 107-116.higher education in Poland (in Polish). Sc. Papers of Economic University in Katowice. Economical Studies, No. 290, 107-116.
Omair A. (2014). Sample size estimation and sampling techniques for selecting a representative sample. Journal of Health Specialties, 2 (4), 142. https://doi.org/10.4103/1658-600x.142783
Pinheiro R., Antonowicz D. (2015). Opening the gates or coping with the flow? Governing access to higher education in Northern and Central Europe. Higher Education, vol. 70, 299-313, https://doi.org/ 10.1007/s10734-014-9830-1.
Turek D. (2019). The Competencies Employers Expect – the Results of Qualitative Research (in Polish). Cracow Review of Economics and Management, No. 4, 59-76.
Wiścicka D., Bartosik A. & Kocańda, P. (2018). General academic or professional university – preferences of employers. Miscellanea Oeconomicae, No. 2, vol. 2, 107-116.
Statistical Yearbook of the Republic of Poland. (1990). Central Statistical Office, Warsaw 1990.
Statistical Yearbook of the Republic of Poland. (2006). Central Statistical Office, Warsaw 2006.
Statistical Yearbook of the Republic of Poland. (2011). Central Statistical Office, Warsaw 2011.
Statistical Yearbook of the Republic of Poland. (2016). Central Statistical Office, Warsaw 2016.
Statistical Yearbook of the Republic of Poland. (2019). Central Statistical Office, Warsaw 2019. 
Pełny tekst