Soil and unsaturated zone as a store of the contaminants and protective barrier for groundwater

Na obszarach będących pod wpływem silnej antropopresji jej skutki mogą się ujawniać nawet przez kilkadziesiąt lat po ustaniu jej oddziaływania. Rozpoznanie procesów, towarzyszących wędrówce zanieczyszczeń przez ekosystemy Ziemi, jest niezbędne do stawiania prognoz stanu środowiska. Wyemitowane skażenie pyłowo-gazowe opada na powierzchnię terenu i dostaje się do gruntu. Gleba oraz strefa aeracji, jako utwory nadległe nad zbiornikiem wód podziemnych, stanowią naturalną barierę chroniącą wody przed skażeniem. Rola tych utworów jako magazynu substancji zanieczyszczających jest bardzo istotna. Badania mające na celu głębsze rozpoznanie zjawisk kumulacji i uwalniania zanieczyszczeń prowadzono w terenie poddanym silnej antropopresji, w rejonie byłej Huty im. Tadeusza Sendzimira w Krakowie. Obiekt ten od kilkudziesięciu lat emituje między innymi metale ciężkie oraz związki siarki. Wieloletnie badania składu opadów atmosferycznych, wód infiltrujących oraz wód podziemnych połączone z danymi wielkości emisji ze strony Huty stanowią odpowiednią bazę danych do prowadzenia badań nad kumulacją i uwalnianiem zanieczyszczenia do środowiska, ze szczególnym zwróceniem uwagi na związki siarki i metale ciężkie.

Consequences of human impact on the areas being under strong stress on environment could be manifested even dozen years after stop of the impact. Recognition of the processes occuring during contaminants migration through the Earth ecosystems is necessary for making an environment state prognosis. The emitted dust and gas pollutions fall out on the land and infiltrate into soil. Soil and unsaturated zone are formations above the groundwater basin and are the natural barriers protecting groundwater against contamination. The role of these formations serving as the store of pollutants, is very important. Investigations concerning recognition of accumulation and release of contaminants have been conducted on the area under strong man's stress on the environment - ancient T. Sendzimir's Metallurgical Plant in Cracow. This object emits for dozen years mainly heavy metals and sulphur compounds. The long-term studies of composition of rainwater, infiltrated water and groundwater, connected with emission values from T. Sendzimir's Metallurgical Plant, are a suitable database for investigation of accumulation and release of contaminants into environment, especially having in view sulphur compounds and heavy metals.