Wielofunkcyjne tunele miejskie występują w dwóch postaciach: mało- i wielkogabarytowych. Pomysł stosowania wielofunkcyjnych małogabarytowych tuneli miejskich pojawił się w niektórych miastach Europy Zachodniej już w XIX w. [19, 20], kiedy zaczęto umieszczać we wnętrzu przełazowych kolektorów kanalizacyjnych inne przewody lub kable elektryczne. Przetrwał on do czasów obecnych [3, 11–13, 21] i jest realizowany przez budowę tuneli wieloprzewodowych, w których w jednej obudowie konstrukcyjnej umieszczane są różne sieci i kable infrastruktury podziemnej miast, np. kable światłowodowe lokalizowane nie tylko we wnętrzu przewodów kanalizacyjnych, ale także we wnętrzu przewodów wodociągowych i gazowych, czy wymienniki ciepła [22] w kolektorach kanalizacyjnych.
B I B L I O G R A F I A
[1] Darby A., Wilson R.: Design of the SMART Project, Kuala Lumpur, Malaysia. In Proceedings: International Conference and Exhibition on Tunnelling and Trenchless Technology, 7–9.03.2006, Subang, Selangor, Malaysia, pp. 435–446. [2] Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla projektowanego syfonu pod Wisłą, realizowanego w ramach układu przesyłowego ścieków do oczyszczalni „Czajka” w Warszawie. Geoteko Projekty i konsultacje geotechniczne. Warszawa 2008. [3] Entsorgung + Recycling, Zürich, Sanierung der Abwasserverhaltnisse Zürich-Nord. Prospekt firmowy. [4] Furtak K., Kędracki M.: Podstawy budowy tuneli. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków 2005. [5] Hing N.K., Welch D.N., Giap T.S.: Stormwater Management and Road Tunnel (SMART): a bypass solution to mitigate flooding in Kuala Lumpur city center. In Proceedings: International Conference and Exhibition on Tunnelling and Trenchless Technology, 7–9.03.2006, Subang, Selangor, Malaysia, pp. 525–539. [6] Hobas: prospekty firmowe. [7] www.shield-method.gr.jp/pdf_data/e_mf.pdf. [8] Iseki Poly-Tech., INC., materiały informacyjne firmy. [9] Keizrul A.: Stormwater Management and Road Tunnel (SMART). A 21st Century Flood Management Solution for Kuala Lumpur. In Proceedings: International Conference and Exhibition on Tunnelling and Trenchless Technology, 7–9.03.2006, Subang, Selangor, Malaysia, pp. 1–15. [10] Kok Y.H., Klados G.: Uniqueness of SMART Project in the logistic and construction challenges encountered during TBM North and South Drive. In Proceedings: International Conference and Exhibition on Tunnelling and Trenchless Technology, 7–9.03.2006, Subang, Selangor, Malaysia, pp. 465–478. [11] Kuliczkowski A.: Studium nad konstrukcją tuneli dla zbiorczego prowadzenia przewodów sieci miejskiej, praca magisterska (promotor doc. S. Lessaer), Politechnika Śląska. Gliwice 1973. [12] Kuliczkowski A., Cedzyńska D., Pluta R.: Problemy tuneli wieloprzewodowych na przykładzie osiedla Świętokrzyskiego w Kielcach. Materiały konferencji Aktualne problemy budownictwa. PZITB. Gdańsk–Kołobrzeg 1991, s. 107–116. [13] Kuliczkowski A., Cedzyńska D., Pluta R.: Tunele wieloprzewodowe w rewaloryzowanych zespołach staromiejskich. Materiały konferencji Inżynieryjne problemy odnowy staromiejskich zespołów zabytkowych. PAN, PZITB. Kraków 1990, s. 49–58. [14] Kuliczkowski A., Dańczuk P., Siedlak K.: Innowacyjny projekt dwufunkcyjnego kolektora deszczowego o średnicy Ø 12,8 m. Cz. II – aspekty geologiczne i konstrukcyjne. „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne” 2006, nr 6, s. 20–24. [15] Kuliczkowski A., Dańczuk P., Służalec A.: Projekt Smart, cz. I. Aspekty hydrologiczne i hydrauliczne. „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne” 2006, nr 4, s. 30–32. [16] Kuliczkowski A., Dańczuk P.: Największy na świecie kolektor deszczowy o średnicy 11830 mm. „Instal. Teoria i praktyka w instalacjach” 2006, nr 11, s. 38–42. [17] Kuliczkowski A., Dańczuk P.: Największy na świecie kolektor deszczowy z funkcją podziemnej autostrady. „Drogownictwo” 2007, nr 3, s. 91–96. [18] Kuliczkowski A., Fujawa M.: Tunelowanie z zastosowaniem urządzeń tarczowych o przekroju prostokątnym. „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne” 2013, nr 4, s. 44–47. [19] Kuliczkowski A., Madryas C.: Tunele wieloprzewodowe. Skrypt nr 169. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej. Kielce 1989. [20] Kuliczkowski A., Madryas C.: Tunele wieloprzewodowe dawniej i współcześnie. Monografia nr M58. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej. Kielce 2014. [21] Kuliczkowski A., Pluta R., Rybicka-Cedzyńska D.: Świętokrzyski tunel wieloprzewodowy. „Prace Naukowe Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej” 1988, nr 27, s. 111–114. [22] Kuliczkowski P.: Rodzaje wymienników ciepła stosowanych w kolektorach kanalizacyjnych umożliwiających odzysk ciepła ze ścieków. „Instal. Teoria i praktyka w instalacjach” 2009, nr 12, s. 46–49. [23] Madryas C., Kolonko A., Szot A., Wysocki L.: Mikrotunelowanie. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne. Wrocław 2006. [24] Matsumoto F., Morita T., Sakai E., Shimada H., Sasaoka T., Matsuii K.: Application of a rectangular pipe jacking machine for pipe line construction under important expressway. In Proceedings: International Conference No-Dig, 1–4.09.2013, Sydney. International Society for Trenchless Technology, Paper 3–4, pp. 1–7. [25] Technologie bezwykopowe w inżynierii środowiska. Red. nauk. A. Kuliczkowski. Wydawnictwo Seidel – Przywecki Sp. z o.o. Warszawa 2019. [26] Quan Y.B., Hua C.K.: Experience in the Use of Rectangular Pipe Jacking Machines in China. In Proceedings: International Conference No-Dig, 12–14. 11.2012, São Paulo. International Society for Trenchless Technology, Paper 012308, pp. 1–8. [27] Sivalingam P., Klados G.: The selection of the working methods and tunnel boring machines for the SMART Project. In Proceedings: International Conference and Exhibition on Tunnelling and Trenchless Technology, 7–9.03.2006, Subang, Selangor, Malaysia, pp. 583–596. [28] Tan S.M.: Geotechnical aspects of the SMART Tunnel. In Proceedings: International Conference and Exhibition on Tunnelling and Trenchless Technology, 7–9.03.2006, Subang, Selangor, Malaysia, pp. 415–434. [29] Zwierzchowska A.: Niekonwencjonalne urządzenia tarczowe do tunelowania. „Przegląd Budowlany” 2010, nr 9, s. 54–60. [30] Zwierzchowska A.: Technologie bezwykopowej budowy sieci gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych. Skrypt nr 19. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej. Kielce 2006.
Pełny tekst 
YADDA/CEON