Streszczenie: Początek średniowiecza w Polsce, tak jak w Europie, był początkiem rozwoju monumentalnego budownictwa sakralnego. W zakładanych wsiach pojawiały się kościoły, które w większości związane były z wspólnotami zakonnymi i budowanymi przez nich założeniami klasztornymi. Przyczynkiem do założenia klasztoru był fundator przeznaczający i darujący ziemię sprowadzanych na nią mnichom, którzy rozpoczynali budowę nowego obiektu sakralnego. Fundatorami klasztorów byli władcy, często także osoby sprawujące w Polsce władzę zwierzchniczą oraz możnowładcy. Z dokumentów fundacyjnych lub ich kopii, dowiadujemy się o nadaniach dla klasztoru, przekazywanych dobrach zakonowi oraz wpływie na dalsze ich losy, także na architekturę.
W Zagości, niewielkiej wsi na Ponidziu, zachował się niezwykle cenny obiekt sakralny będący zabytkiem średniowiecznej architektury, zarówno romańskiej jak i gotyckiej. Stojący tu, obecnie parafialny kościół pw. św. Jana Chrzciciela to część fundacji księcia Henryka Sandomierskiego dla joannitów. Była to pierwsza na ziemiach polskich siedziba Zakonu Szpitalników Świętego Jana Jerozolimskiego. Klasztorny kościół, przebudowywany i rozbudowany, zachował wiele elementów romańskich oraz gotyckich, szczególnie we wschodniej partii założenia.
Abstract: The beginning of the Middle Ages in Poland, as in Europe, was the beginning of the development of monumental religious architecture. In villages built churches, most of which were related with monastic community. Proper foundation contribution was the founder of allocating and donating the land brought her to the monks, who began construction of a new sacred object. The founders of the monasteries were the rulers, often the person holding the power in Poland sovereignty and magnates.
In Zagości, a small village on Earth Ponidzie behaved extremely valuable sacred building which is a monument of medieval architecture, both Romanesque and Gothic. Church. St. John the Baptist in the village Zagość is part of the foundation of Henry of Sandomierz. It was the first seat of the Polish territories and Hospitaller Order of St. John of Jerusalem. The monastery church, rebuilt several times, retains many elements of Romanesque, especially in the chancel and the eastern wall of the nave and the Gothic.
