Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki eksperymentów warsztatowych ukierunkowanych na realizację koncepcji miasta dostępnego
oraz wyłoniono najważniejsze przesłanki umożliwiające lepsze funkcjonowanie seniorów w przestrzeni publicznej miasta, opierając się na rzeczywistych potrzebach starzejącego się społeczeństwa. W pracy posłużono się badaniami terenowymi (in situ),
analizą funkcjonalno-przestrzenną (case studies) oraz syntezą danych. Przeanalizowano dostępne najnowsze dane GUS w zakresie sytuacji demograficznej seniorów, programy rządowe i obowiązujące przepisy – obrazujące obecną i prognozowaną sytuację
w Polsce. W obliczu niepokojących danych wskazujących, że do 2050 r. populacja Polski wciąż będzie stawała się coraz starsza,
a liczba osób w wieku 60 lat i więcej osiągnie 40,4% ogółu ludności naszego kraju, przeprowadzono badania terenowe pod kątem dostępności wybranych przestrzeni miejskich oraz przedstawiono zestaw zaleceń architektoniczno-urbanistycznych uwzględniających najważniejsze potrzeby i lepsze funkcjonowanie pokolenia „60+”. W związku z faktem, że obecnie najwyższa liczba
osób w wieku senioralnym zamieszkuje w województwie świętokrzyskim, na miejsce analiz wybrano stolicę regionu – Kielce.
Abstract: This paper presents the results of workshop experiments aimed at realising the concept of the accessible city and identifies key
considerations for enabling seniors to function better in the city’s public space, based on the real needs of an ageing population.
The study used field research (in situ), functional-spatial analysis (case studies) and data synthesis. The latest available data
from the Statistics Poland on the demographic situation of senior citizens, government programmes and current legislation
– depicting the current and projected situation in Poland were analysed. Faced with alarming data indicating that Poland’s
population will continue to grow older until 2050, with the number of people aged 60+ reaching 40.4% of our country’s total
population, field research was carried out into the accessibility of selected urban spaces and a set of architectural and urban
planning recommendations were presented to address the most important needs and better functioning of the 60+ generation.
As the Świętokrzyskie Voivodeship is currently home to the largest total population of senior citizens, the region's capital, Kielce,
was chosen as the location for the analysis.
B I B L I O G R A F I ALITERATURE
1. The situation of older people in Poland in 2021, Statistical analyses of the Statistics Poland. Warsaw, Białystok 2022, source: https://stat.gov.pl/, accessed: 01.02.2023.
2. Global Age-Friendly Cities: A Guide, WHO, Geneva, 2007.
3. Gawlak A.: Mieszkanie dla zdrowia. Projektowanie dla przyszłych seniorów [Housing for health. Urban planning for tomorrow's seniors]. ISBN. 978-83-7775-650-8, Poznan University of Technology Publishing House, Poznan 2022.
4. Niezabitowska E.: Metody i techniki badawcze w architekturze [Research methods and techniques in architecture]. Silesian University of Technology Publishing House, Gliwice 2014.
5. Komar B.: Współczesna jakość spółdzielczej przestrzeni osiedlowej w świetle zasad rozwoju zrównoważonego na wybranych przykładach [Contemporary quality of cooperative estate space in the light of the principles of sustainable development based on selected examples]. Silesian University of Technology Publishing House, Gliwice 2014, ISBN 978-83-7880-139-9.
6. Benek I., Labus A.: Wytyczne w zakresie projektowania uniwersalnego mając na uwadze potrzeby osób niepełnosprawnych [Guidelines for universal planning with regard to the needs of people with disabilities]. Laboratory of Architecture 60+ Foundation Publishing House, Warsaw 2016.
7. Gronostajska B.E.: Kształtowanie środowiska mieszkaniowego seniorów [Shaping the housing environment for seniors]. Wyd. Politechniki Wrocławskiej [Wrocław University of Science and Technology Publishing House], Wroclaw 2016.
8. Project “Hub dostępności–centrum praktycznej nauki dostępności” [Accessibility hub – centre for practical accessibility training] (Project POWR.03.05.00-IP.08-00-CWD/20, implemented under the Operational Programme Knowledge Education Development 3.5 Comprehensive programmes of higher education institutions, Higher education for the economy and development, co-financed by the European Social Fund – funded from the European Funds) carried out by Cracow University of Technology and Kielce University of Technology, which is the project partner (2021–2023).
9. Schneider-Skalska G.: Kształtowanie zdrowego środowiska mieszkaniowego – wybrane zagadnienia [Shaping a healthy housing environment – selected issues]. Cracow University of Technology Publishing House, Cracow 2004.
10. Seruga W.: Piękno w przestrzeni środowiska mieszkaniowego. Środowisko Mieszkaniowe, 35, 2021, 66-97, e-ISSN 2543-8700, https://housingenvironment.pk.edu.pl/srodowisko/article/view/463, accessed: 16.01.2022.
11. Wehle-Strzelecka S.: Architektura w zrównoważonym środowisku mieszkaniowym. Monografia 312, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Cracow 2004.
12. Gil-Mastalerczyk J.: Discovering others and transforming the world together – the effect of an innovative attitude in sustainable design. Global Journal of Engineering Education, Vol.25, No.1, 2023.
13. Statistics Poland’s statistical analyses. Warsaw, Białystok 2022, from: https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6002/2/4/1/sytuacja_osob_starszych_w_polsce_w_2021_r.pdf, accessed: 1.02.2023.
14. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami [Polish Act on Ensuring Accessibility for Persons with Special Needs] (Journal of Laws of 2019, item 1696).
15. Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych [Polish Act on Ensuring Digital Accessibility of Websites and Mobile Applications] (Journal of Laws of 2019, item 848).
16. https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/rada-dostepnosci-w-nowym-skladzie, accessed: 02.02.2023.
17. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-europejskie-bez-barier/dostepnosc-plus/partnerstwo-na-rzecz-dostepnosci/lista-sygnatariuszy/, accessed: 02.02.2023.
18. National Urban Policy 2030 adopted on 14 June 2022 by resolution of the Council of Ministers, source: https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/polityka-miejska, accessed: 2.02.2023.
19. Polityka Senioralna Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego (KOF) na lata 2020–2030. Aktualizacja październik 2022 [Senior Policy of the Kielce Functional Area for 2020–2030. Update October 2022], source: https://zitkof.kielce.eu/ZIT-KOF/Grupy-tematyczne/Polityka-senioralna.html, accessed: 02.02.2023.
20. Polityka Senioralna Miasta Kielce: Seniorzy aktywni dla Kielc – Kielce przyjazne seniorom, 2018–2022. pdf [Senior Policy of the City of Kielce: Seniors active for Kielce – Senior-friendly Kielce, 2018–2022].
21. Rekomendacje dot. realizacji polityki senioralnej w Kielcach. Wyniki prac Kieleckiego Forum Seniorów – 5 zespołów roboczych utworzonych przez Fundację „PEStka” przy Kieleckiej Radzie Seniorów w ramach szerszego przedsięwzięcia pn. „Senior kielecki-świadomy i odpowiedzialny” [Recommendations on the implementation of senior citizens' policy in Kielce, Results of the work of the Kielce Senior Forum – 5 working groups established by the "PEStka" Foundation at the Kielce Senior Citizens' Council as part of a broader project entitled “Seniors of Kielce – aware and responsible”]. Kielce 2019, source: http://fundacjapestka.pl/, accessed: 2.02.2023.
22. Strategia Rozwoju Miasta Kielce na lata 2007–2020. Aktualizacja [Development strategy of the city of Kielce for 2007–2020. Update]. source: https://www.kielce.eu/pl/, accessed: 1.02.2023.
23. Wojewódzki Program Przeciwdziałania Wykluczeniu Społecznemu na lata 2018–2023. Kielce, 2018 [Voivodeship Programme Against Social Exclusion for 2018–2023]. Prepared by Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej [Regional Centre for Social Policy], source: https://www.swietokrzyskie.pro/file/2019/01/3._WPPWS_2018_2023___wer_PDF_na_sejmik.pdf, accessed: 1.02.2023. 
DOI