Streszczenie: Praca obejmuje badania nad zawartością glinu wymiennego i takich parametrów, jak: odczyn i pH gleby, węgiel organiczny i liczba jodowa. Gleby na badanych stanowiskach wykazywały odczyn od bardzo kwaśnego do zasadowego (pH 3,87-7,65). Zawartość glinu wymiennego w glebie wynosiła odpowiednio: 0,09-6,3 mg/100 g, w 65% przekroczyła dopuszczalną zawartość tego pierwiastka, stanowiąc toksyczne zagrożenie dla większości roślin. Zawartość materii organicznej w przedziale 1,8-4,3% odpowiada zawartości próchnicy 3,1-7,5% w badanych próbkach. Gleba charakteryzuje się dużą zawartością próchnicy, która jest decydującym czynnikiem jej żyzności. Do celów badawczych wytypowano obszary intensywnie użytkowane rolniczo. W sześciu powiatach województwa świętokrzyskiego, zróżnicowanych położeniem geograficznym, zlokalizowano 20 punktów badawczych. Próbki gleby pobierano wczesną wiosną przed nawożeniem i zasiewami.
Abstract: The work involves the determination of exchangeable aluminum content and parameters such as reaction, soil pH, organic carbon and iodine. Soils on the test sites showed a pH ranging from very acidic to alkaline (pH 3.87-7.65). The content of exchangeable aluminum in the soil was: 0.09-6.3 mg/100 g and 65% of Al3+ mg/100 g exceeded the allowable amounts of this element therefore becoming a toxic threat to most plants. Organic matter in the range 1.8-4.3%, corresponds to 3.1-7.5% humus content in samples. The soil has a high content of humus, which is crucial for its fertility. For research purposes intensively cultivated areas were selected. In six districts of region Świętokrzyskie which different in terms of geographical location, twenty research points were placed. Soil samples were collected during early spring, before fertilization and sowing.
B I B L I O G R A F I A[1] Zouboulis AI, Wu J, Katsoyiannis IA. Removal of humic acids by flotation. Colloids & Surfaces. Part A: Physico-chemical & Eng Aspects. 2003
231:181-193.
[2] Gonet SS. Ochrona zasobów materii organicznej gleb. W: Rola materii organicznej w środowisku. Gonet SS, Markiewicz M, redaktorzy. Wrocław: PTSH
2007.
[3] Leinweber P, Schulten H-R, Körschens M. Hot water extracted organic matter: chemical composition and temporal variations in a long-term field experiment. Biol Fertil Soils. 1995
20:17-23
[4] Mercik S. Chemia rolna. Warszawa: Wyd SGGW
2004.
[5] Kwiatkowska-Malina J. Analiza struktury substancji humusowych gleb po wprowadzeniu węgla brunatnego na podstawie widm fluorescencyjnych. Inż Ochr Środow. 2011
14(3):197-208.
[6] Raport: Programu Ochrony Środowiska dla województwa świętokrzyskiego. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego. Kielce: 2011.
[7] Badora A. Wpływ pH na mobilność pierwiastków w glebach. Zesz Probl Nauk Roln. 2002
482:21-36.
[7] Badora A. Wpływ pH na mobilność pierwiastków w glebach. Zesz Probl Nauk Roln. 2002
482:21-36.
[8] Bezak-Mazur E. Specjacja w ochronie i inżynierii środowiska. PAN
2004.
[9] Gworek B. Glin w środowisku przyrodniczym a jego toksyczność. Ochr Środow i Zasob Natural. 2006
26:27-38.
[10] Martyn W, Niemczuk B. Zawartość żelaza i glinu w profilach gleb rdzawych różnie użytkowanych. Ochr Środow i Zasob Natural. 2011
48:287-296.
[11] Widłak M. Rocznik Świętokrzyski, Ser. B - Nauki Przyr. 2011
32:131-140.
[12] Synteza: Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach. Program małej retencji dla województwa świętokrzyskiego. Kielce
2006.
[13] Namieśnik J. Trendy w analityce i monitoring środowiskowy. W: Namieśnik J, Chrzanowski W, Szpinek P, redaktorzy. Nowe horyzonty i wyzwania w analityce i monitoringu środowiskowym. CEEAM: Politechnika Gdańska
2003
1-32.
[14] Polska Norma - PN -83/C97555.04. Węgle aktywne. Oznaczenie liczby adsorpcji jodu.
[14] Polska Norma - PN -83/C97555.04. Węgle aktywne. Oznaczenie liczby adsorpcji jodu.
[15] Siuta J, Żukowski B. Rozwój i potencjalne zagrożenia agroekosystemów. Część I. Uwarunkowania agroekologicznego rozwoju gleb mineralnych. Ochr Środow i Zasob Natural. 2009
39:115-125.
[16] Gorlach E, Mazur T. Chemia rolna. Warszawa: Wyd Nauk PWN
2002. 
YADDA/CEON