Streszczenie: Przedstawiono wyniki badań zawartości jonów wybranych metali ciężkich (Ni, Cu, Cr, Zn, Pb, Cd), zawiesin ogólnych oraz chlorków w pięciu falach (3 deszczowych, 2 roztopowych) odprowadzanych z obszaru zlewni silnie zurbanizowanej (Kielce, województwo świętokrzyskie). Badania przeprowadzono na kolektorze deszczowym (Si9) odbierającym wody deszczowe i roztopowe z części miasta o powierzchni 62 ha, położonej w lewostronnej części zlewni rzeki Silnicy. W zlewni wydzielono 6 rodzajów powierzchni: dachy (14,3%), chodniki (8,4%), jezdnie (17,7%), parkingi (11,2%), zieleń (47,2%) i boiska szkolne (1,3%). Zaobserwowane w czasie od maja 2009 r. do czerwca 2010 r. wezbrania charakteryzowały dużą różnorodnością. Wartości strumienia objętości ścieków deszczowych podczas wezbrań wahały się od 45 dm3/s do 380 dm3/s, a czas trwania wezbrania zawierał się w przedziale od 100 min do 500 min. Z przeprowadzonych badań wynika, że największe średnie zawartości ołowiu i cynku wynosiły odpowiednio 0,304÷0,992 gPb/m3 i 0,158÷0,473 gZn/m3. Średnia zawartość jonów pozostałych metali była znacznie mniejsza i nie przekraczała 0,195 g/m3. Zawartość zawiesin ogólnych i chlorków w spływach roztopowych była kilkakrotnie większa niż w spływach deszczowych. W ściekach deszczowych odprowadzanych z terenu badanej zlewni miejskiej stwierdzono silną zależność między parami jonów metali Cu-Cr, Cu-Zn, Cd-Pb oraz Cd-Zn. Nie stwierdzono natomiast statystycznie istotnej zależności korelacyjnej między zawiesinami ogólnymi a jonami badanych metali.
Abstract: Analyses were carried out to determine the concentrations of six heavy metals chosen (Ni, Cu, Cr, Zn, Pb, Cd), total suspended solids and chlorides in five waves (three of rain runoff and two of melting runoff) discharged from a highly urbanized catchment area (Kielce, district Wojewodztwo Swietokrzyskie). The study involved a rain collector (Si9) receiving rainwater and melting runoff from some part of the city, which covered an area of 62 ha and was located on the left-hand side of the Silnica River drainage basin. Within this basin, six types of surface runoff were separated: roofs (14.3%), sidewalks (8.4%), roadways (17.7%), parks (11.2%), green belts (47.2%) and school grounds (1.3%). The floods observed from May 2009 to June 2010 were characterized by great diversity. Flow values for the culmination of these waves ranged from 45 to 380 dm3/s, and the duration of flooding varied between 100 min and 500 min. The results of the study show that the highest average concentrations of lead and zinc fell within the range of 0.304-0.992 gPb/m3 and 0.158-0.473 gZn/m3, respectively. The average content of the other metal ions was much lower and did not exceed 0.195 g/m3. The content of total suspended solids and that of chlorides in the melting runoff were several times as high as in the rain runoff. In the rainwater discharged from the investigated highly urbanized catchment area a strong correlation was observed between the following pairs of metal ions: Cu-Cr, Cu-Zn, Cd-Pb and Cd-Zn. No statistically significant correlative relation was found to occur between total sus-pended solids and the ions of the metals examined.
B I B L I O G R A F I A1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Dz. U. nr 137, poz. 984.
2. K. GARBARCZYK: Wpływ ścieków deszczowych na zawartość zanieczyszczeń w osadach zatrzymywanych w urządzeniach kanalizacji deszczowej systemu rozdzielczego. Rozprawa doktorska, Politechnika Białostocka, Białystok 1999 (praca niepublikowana).
3. K. GARBARCZYK: Zanieczyszczenia w spływach roztopowych odprowadzanych systemem kanalizacji deszczowej do wód powierzchniowych. Mat. konf. "Problemy gospodarki wodno-ściekowej w regionach rolniczo-przemysłowych", Rajgród 1997.
4. A. KRÓLIKOWSKI, K. GARBARCZYK, J. GWOŹDZIEJ-MAZUR, A. BUTAREWICZ: Osady powstające w obiektach kanalizacji deszczowej. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2005, vol. 35.
5. A. KOTOWSKI, A. DANCEWICZ, B. KAŹMIERCZAK: Czasowo-przestrzenne zróżnicowanie opadów atmosferycznych we Wrocławiu. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 4, ss. 37-46.
6. H. SAWICKA-SIARKIEWICZ: Ograniczenie zanieczyszczeń w spływach powierzchniowych z dróg. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2003.
7. W. DĄBROWSKI: Oddziaływanie sieci kanalizacyjnych na środowisko. Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków 2004.
8. H. SAWICKA-SIARKIEWICZ, P. BŁASZCZYK: Urządzenia kanalizacyjne na terenach zurbanizowanych. Wymagania techniczne i ekologiczne. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2007.
9. M. HOFMAN, L. WACHOWSKI: Badania zawartości platyny i ołowiu w glebie wzdłuż głównych dróg wylotowych z Poznania. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 3, ss. 43-47.
10. J. KRÓLIKOWSKA, A. KRÓLIKOWSKI: Współczesne podejście do problematyki gospodarowania wodami deszczowymi. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2009, vol. 56.
11. A. KRÓLIKOWSKI, K. GARBARCZYK, J. GWOŹDZIEJ-MAZUR: Metale ciężkie w osadach z wpustów ulicznych. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2005, vol. 3.
12. W.H.O. ERNST, E.N.G. JOOSSE-VAN DAMME: Zanieczyszczenia środowiska substancjami mineralnymi. Skutki biologiczne. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1989.
13. N.R. THOMSON, E.A. McBEAN, W. SNODGRASS, I.B. MONSTRENKO: Highway stormwater runoff quality: Development of surrogate parameter relationships. Water, Air and Soil Pollution 1997, Vol. 94, No. 3-4, pp. 307-347.
14. C. XANTHOPULOS, H. HAHN: Anthropogenic pollutants wash-off from street surfaces. Conf. proc. "On Urban Storm Drainage", Victoria BC, Canada 1993.
15. Budowa oczyszczalni wód deszczowych na kolektorze Si9. Projekt budowlany. BUTECH sp. z o. o., Kielce 2003 (praca niepublikowana).
16. S.L. DĄBKOWSKI, K. GÓRSKA, J. GÓRSKI, B. SZELĄG: Wstępne wyniki badań ścieków deszczowych w jednym z kanałów w Kielcach. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2010, nr 6, ss. 20-24. 
Web of Science 
YADDA/CEON