Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań stabilności metali ciężkich
w osadach ściekowych. Zastosowano metodykę proponowaną
przez Community Bureau of Reference (BCR). Badano osady
ściekowe z oczyszczalni ścieków w Staszowie. Przepustowość
oczyszczalni wynosiła Qdmax = 5 000 m3/d.
Wykazano obecność metali ciężkich we wszystkich czterech
frakcjach (F1, F2, F3, F4). Warto zauważyć, że dominującymi
formami występowania są metale związane z materią organiczną,
czyli F3. Metalem o maksymalnej zawartości we frakcji
mobilnej F1 był kobalt (19%). Kadm natomiast dominował
w niestabilnej frakcji F2 (31%). Najbardziej mobilnym metalem
wśród badanych był kadm – 47%. Analiza wyników badań dla
ustabilizowanych tlenowo osadów ściekowych potwierdziła tendencję
koncentracji metali ciężkich we frakcjach niemobilnych,
tu w połączeniu z materią organiczną (miedź – 73,5%, chrom
– 71,5%). Wynika z tego, że dominujące formy występowania
badanych metali ciężkich są stabilne. Jednocześnie wykazano,
że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych
nie jest obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska.
Należy jednak nadmienić, iż immobilizowane we frakcji F3 metale
ciężkie mogą stanowić potencjalne niebezpieczeństwo dla
gruntu w strefie aeracji.
Abstract: The paper presents the results of stability studies of heavy metals
in sewage sludge. The methodology was proposed by the Community
Bureau of Reference (BCR). Were tested sludge from
wastewater treatment plants in Staszów. Capacity of the plant
was Qdmax = 5.000 m3/d.
Sequence analysis showed the presence of heavy metals in all
BCR fractions (F1, F2, F3, F4). It should be noted that the predominant
forms of occurrence are metals associated with organic
matter – F3. A maximum metal content in the fraction of mobile
F1 was cobalt (19%). Cadmium held the unstable while F2
fraction (31%). Most mobile cadmium was among respondents
– 47%. Analysis of the results of tests for aerobic stabilized
sludge confirmed the tendency of heavy metal concentrations in
the fractions immobile, here in conjunction with organic matter
(copper – 73.5%, chrome – 71.5%). It follows that the predominant
forms of occurrence of heavy metals are stable. At the same
time it has been shown that the total content of heavy metals
in sewage sludge is not an objective criterion for environmental
risk assessment. It should be noted, however, that immobilized
fraction F3 of heavy metals can pose a potential danger to the
ground in the aeration zone.
B I B L I O G R A F I A[1] Ryu H.W., Moon H.S., Lee E.Y., Cho K.S., Choi H., Leaching characteristics
of heavy metals from sewage sludge by Acidithiobacillus thiooxidans
MET, Journal of Environmental Quality 2003, 32, 751–759.
[2] Karczewska A., Bogda A., Wolszczak M., Gałka B., Szopka K., Kabała
C., Copper, lead, and zinc in soils within the industrial part of Różanka
district in Wrocław, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych
2009, 41, 516–522.
[3] Chen M., Li X., Yang Q., Zeng G., Zhang Y., Liao D., Liu J., Hu J.,
Guo L., Total concentration and speciation of heavy metals in sewage
sludge from Changasha, Zhuzhou and Xiangtan in middle-south region
of China, Journal of Hazardous Materials 2008, 160, 324–329.
[4] Dahlin C.L., Williamson C.A., Collins W.K., Dahlin D.C., Sequential
extraction versus comprehensive characterization of heavy metal species
in brownfield soils, Environmental Forensics 2002, 3, 191–201.
[5] PN-EN ISO 5667-13:2004. Jakość wody – Pobieranie próbek – Część
13: Wytyczne dotyczące pobierania próbek osadów z oczyszczalni
ścieków i stacji uzdatniania wody.
[6] EN ISO 15587:2002. Water quality. Digestion for the determination of
selected elements in water. Part 1: Aqua regia digestion.
[7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie
komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. 2010, Nr 137, poz. 924).
[8] Gong C., Donahoe R.J.: An experimental study of heavy metal attenuation
and mobility in sandy loam soils. Appl. Geochem. 12(1997),
s. 243–253 55.
[9] Han F.X., Banin A., Kingery W.L., Triplett G.B., Zhou L.X., Zheng
S.J.: New approach
to studies of heavy metal redistribution in soil. Advances
in Environmental Research, 2003, 8, 113–120. 
Pełny tekst 
DOI