Streszczenie: Metale ziem rzadkich (ZR) były dotychczas stosunkowo rzadko stosowane jako dodatki do stopów żelaza. W latach ubiegłych wzbudziły zainteresowanie głównie dlatego, że umożliwiały usuwanie szkodliwej siarki ze stopów żelaza, a dodawane w niewielkich ilościach do ciekłego metalu w kadzi przed odlaniem do form znacznie polepszały lejność staliw stopowych. Na podstawie danych literaturowych oraz wyników wstępnych badań własnych przewiduje się, że pierwiastki ziem rzadkich jako dodatki stopowe mogą być także z powodzeniem stosowane do podwyższania wytrzymałości na rozciąganie, granicy plastyczności, a jako dodatek do stali do pracy w podwyższonych temperaturach pozwolą znacznie zwiększyć granicę pełzania i wytrzymałość na pełzanie. Wstępne badania przeprowadzone na stali z dodatkiem ZR o zawartościach pozostałych składników stopowych zbliżonych do składu stali 10G2VNb pokazały, że granica plastyczności oraz wytrzymałość na rozciąganie są nieco wyższe w porównaniu do danych literaturowych dla tej stali. W referacie przedstawiono wyniki badań uzyskane w przeprowadzonych dotychczas próbach, a także wyniki strukturalnych.
Abstract: Rare earth elements as additions to steels have been used relatively seldom so far. In recent years, however, they became a matter of interest mainly because they enable us to remove harmful sulfur from iron alloys, whereas added in small amounts to the liquid metal in ladle prior to mould pouring, they significantly improve the flowing power of alloy casts. On the basis of the data available in literature on the subject the author's investigations, it can be predicted that rare earth elements as alloy additions will be also successfully applied in order to improve tensile strength and yield strength. If a component operates in raised temperatures, such an addition will considerably increase creep limit and a creep strength. The introductory investigations covered steel with RE addition, while the order alloy components resembled those of 10G2VNb steel. The experiments demonstrated that yield strength and tensile strength were higher than those presented in the literature for such a steel type. The paper presents experimental results obtained so far as well as the results of the structure investigations of this kind of steel.
YADDA/CEON