Streszczenie: Zbadano i porównano właściwości zapraw z dwóch cementów: CEM I 32,5 R i CEM II/B-V, z 33% dodatkiem krzemionkowego popiołu lotnego. Odkształcenia objętościowe (OW) podczas pierwszego cyklu zamrażania zależą od stosunku w/c tych zapraw. W przypadku w/c = 0,30 były one mniejsze od 6%, a wzrastały do 39% w przypadku próbek o w/c = 0,45, dla cementu CEM II/B-V. Powodowało to równocześnie zjawisko wzrostu wody zamarzającej w stosunku do niezamarzającej podczas trzech początkowych cykli (bez dostępu wody z zewnątrz), co jest związane ze zmianami mikrostruktury matryc cementowych. Żel cementowy ulega zagęszczeniu i powstają nowe wolne objętości. Porównanie cementu CEM I z cementem CEM II/B-V dostarczyło kilku ważnych informacji: z reguły stwierdzono większe wartości wskaźnika OW oraz niekorzystne zmiany mikrostruktury matrycy, spowodowane cyklicznym zamrażaniem i rozmrażaniem. Można stwierdzić, że odporność cementu CEM II/B-V na działanie mrozu jest gorsza niż cementu CEM I.
Abstract: The properties of the mortars of two Portland cements: CEM I 32.5 R and OEM II/B-V 32.5 R, with 33% of siliceous fly ash were experimentally determined and compared. The mortars volume deformability (VSE) during the first freezing cycle depends of the w/c ratio of these mortars. In the case of w/c = 0.30 it was lower than 6% and was increased to 39% for the samples with w/c = 0.45, in the case of mortar from CEM II/B-V. It caused simultaneously the phenomenon of the increase of freezable water content in relation to the non-freezable during three freeze cycles (without external water access), which is linked with cement matrices microstructure modification. Cement gel is compacted and some new free spaces are formed. The comparison of the ordinary Portland cement (CEM I) with cement containing 33% of siliceous fly ash (GEM II/B-V) provided some significant information: - as a rule, except for w/c = 0.30, higher values of the VSE index were found in the mortars containing fly ash, and also a generally higher susceptibility to unfavourable microstructure transformations, owing to cyclic freezing and thawing were observed. It can be stated that CEM II/B-V resistance to freezing and thawing cycles were less favourable as compared to the mortars of CEM I.
B I B L I O G R A F I A1. T. Tracz, J. Śliwiński, Wpływ zawartości zaczynu cementowego i wskaźnika W/C na nasiąkliwość betonu wodą. Cement Wapno Beton, 79, 131-137 (2012).
2. G. Fagerlund, Trwałość konstrukcji betonowych (Durability of Concrete Structures). Arkady, 1997 (in Polish).
3. H. M. Jennings, J. J. Thomas, J. S. Gevrenov, G. Constantinides, F. J. Ulm, A multi-technique investigation of the nanoporosity of cement paste, Cem. Con. Res., 37, 329-336 (2007).
4. J. Deja, Trwałość korozyjna spoiw o różnej zawartości granulowanego żużla wielkopiecowego. Cement Wapno Beton, 74, 280-283 (2007).
5. E. Giergiczny, Z. Giergiczny, Wpływ zmiennej jakości popiołów lotnych na właściwości kompozytów cementowo-popiołowych. Cement Wapno Beton, 77, 157-163 (2010).
6. Z. Rusin, G. Stelmaszczyk, P. Świercz, Differential analysis of volumetric strains in porous materials in terms of water freezing, Ceramics-Silikaty, 57, 2, 103-107 (2013).
7. M. J. Setzer, Journal of Colloid and Interface Science, 243, 193-201 (2001). 
Web of Science 
YADDA/CEON